En iyi 7 Macbeth uyarlaması

Tiyatro camiasında, adının kişisel bir faciayı çağrıştırmasından ötürü “İskoç Oyunu” olarak da anılan “Macbeth”, William Shakespeare’in kuşkusuz en ünlü trajedilerinden biri. Pek çok Shakespeare oyunu gibi, Macbeth de sahneye uyarlanmış sayısız versiyonu ile değişkenliğini kanıtladı. 1970’lerde, Ian McKellan ve Judi Dench, Macbeth ve Lady Macbeth rollerini, avangart bir yapımda canlandırdı. Alan Cumming ise oyunu tek kişilik bir gösteride, tüm hikâyeyi akıl hastası birinin zihninde geçen kurgusu ile yeniden şekillendirdi.

Oyunun film uyarlamaları, bazen net, bazen belirsiz bir anlatımla, bazen de Bollywood’da bir suç filmi olarak karşımıza çıktı. Macbeth’in trajedisinin, en iyi 7 sinematik uyarlamasını sizler için listeledik.

7- Macbeth (1971)

Çoğu film uyarlamasında, Macbeth’in asıl hikayesi değiştirilmemiştir. Rosemary’nin Bebeği filminin yönetmeni Roman Polanski’nin uyarlaması da metne sadık kalanlardan. Polanski’nin eşinin ölümünün ardından hayata geçirdiği ilk filmi, aynı zamanda yapılmış en kanlı ve en kasvetli Shakespeare uyarlaması oldu. Britanya adalarının karamsar atmosferinde çekimleri gerçekleştirilen film, dönemin umutsuz ambiyansını yansıtmayı hedefliyor. Oldukça kanlı ve gerçek üstü dokunuşları olan Macbeth’in bu uyarlaması, izleyenlerin beğenisini kazandı.

6- Maqbool

Tüm modern hikâye anlatıcılığının Shakespeare’e bir kan borcu olduğu fikri, pek çok akademik tartışmaya yol açmıştır. Yine de hikâyenin pek çok şekle bürünebilmesi, “Bard’ın Oyunu”nun evrenselliğinin de bir kanıtıdır. Başrolünde Irrfan Khan’ın yer aldığı, 2004 yapımı Hint suç filmi Maqbool bunun en iyi örneklerinden biri.

Bir suç çetesinin başı olan Maqbool, patronunun karısı Tabu ile gönül ilişkisi yaşamaktadır. Macbeth’in yapısı, Bollywood dokunuşu ve Irrfan Khan’ın etkileyici Maqbool rolü ile birleşince, şaşırtıcı derecede iyi bir iş çıkıyor ortaya. Filmde, karakterler ustaca bir biçimde form değiştiriyor. Maqbool, Tabu ile birlikte olmak ve patronunun hakimiyeti altından çıkmak istiyor. Asıl metinde yer alan cadılar ise Maqbool’un hareketlerini önceden tahmin eden bir grup polise dönüşüyor.

5- Macbeth (2015)

Assassin’s Creed’in yönetmeni Justin Kurzel, filminde Marion Cotillard yer aldığı için çok şanslı. Cotillard’ın Lady Macbeth rolündeki soğukkanlı performansı, Michael Fassbender’ın oynadığı bu basit ve dönemsel uyarlamanın en ilgi çekici kısmını oluşturuyor. Kurzel’in filmi temposu gereği ‘’ciddi ve barok’’ bulunsa da David Thewlis’in Kral Duncan rolündeki oyunculuğu herkesin beğenisini topladı. Yazılı metinde, Macbeth’in bir süredir tahta geçmeyi düşündüğüne dair kanıtlar yer almakta. Kurzel’in bu uyarlaması bizi buna inandırmak adına trajik bir motivasyon sunuyor. Filmdeki her şey, Cotillard’ın muhteşem Lady Macbeth rolü etrafında şekilleniyor ve Cotillard ekrandaki halleriyle izleyicileri büyülüyor.

4- Macbeth (1948)

Yönetmen koltuğunda ve başrolünde kendisinin yer aldığı Orson Welles’in Macbeth’i, Shakespeare’in 4. Amerikan yapımı film uyarlamasıydı ve yıllar boyunca bir model belirlenmesine yardımcı oldu. Welles, Macbeth’in basit ve etkileyici bir yorumunu hazırladı. Düşük bütçesi sebebiyle Welles’in yalnızca bulabildiği kostümleri kullanması, filmde garip ve uhrevi bir atmosfer oluşturdu.

Çoğu Shakespeare uyarlamasında bazı unsurlar değişmiştir. Welles’ın uyarlaması için de aynı durum söz konusu. Pagan cadılarına sembolik bir karşılık olarak, Holy Man adında bir karakter eklemiştir. Welles ayrıca, Lady Macbeth’in intiharı gibi sahne dışında gerçekleşen olayları filme dahil etmesiyle diğer uyarlamalar arasından sıyrılmayı başardı.

3- Macbeth (2010)

Patrick Stewart, yönetmen Robert Goold’un ünlü sahne prodüksiyonunun 2010 tarihli televizyon uyarlamasında başrolü üstlendi. Stewart’ın Macbeth’i, en erkeksi tasvir olmasının yanı sıra şimdiye kadar çekilmiş en inandırıcı betimlemelerden biridir. Modern çağda geçen yapım tasarımı, komünist diktatörlüğün iktidara geçtiği 1960’ların Romanya’sına bir göndermede bulunuyor.

Birçok tiyatro yönetmeni gibi, Goold’un filmdeki tarzı da sahneye bağlı hissettiriyor. Filmde çok az dış mekân kullanılıyor. Stewart’ın performansı ise, oyunun herhangi bir versiyonundaki en kontrollü ve en büyüleyici performanslardan biri.

2- Scotland, PA

Shakespeare uyarlamalarının modernleştirilmiş ve günümüze uyarlanmış pek çok versiyonu bulunuyor. Şüphesiz bu uyarlamaların en komiklerinden biri Scotland PA. Pennsylvania’nın küçük bir kasabasında geçen bu film, Macbeth’in kara mizah ile harmanlanarak yenilenmiş bir versiyonu. Christopher Walken’ın başrolünde yer aldığı film, 70’lerde geçiyor. Alışılmışın dışında ilerleyen konusuyla yapım, daha fazla kara mizah Shakespeare trajedisi olmalı dedirtiyor.

1- Throne of Blood

Akira Kurosawa, Macbeth’i General Washizu olarak feodal Japonya’ya konumlandırır. Toshiro Mifune’un canlandırdığı Washizu, şeytani bir ruhun kehaneti ardından giderek, Lord Tsuzuki’nin egemenliğini devirir. Throne of Blood, olay örgüsündeki kilit noktaları değiştirmiş ve hikâyenin doğaüstü yanlarını esas almıştır. Bu film, hikâyenin şimdiye kadar yapılmış en büyük ekran versiyonu olma önemini taşıyor.

Kaynak: Collider