Kendine ait bir sinema dili, tarzı ve anlatısı olan yönetmenler 1940’lı yıllardan itibaren ‘Auteur’olarak adlandırılmaya başladı. Filminin her detayında söz sahibi olan ve her karesine imzasını atan 10 Auteur yönetmeni sizin için listeledik.
1. François Truffaut
Fransız Yeni Dalga’nın öncülerinden olan yönetmen, aynı zamanda efsanevi sinema dergisi Cahiers du Cinema’nın eleştirmenlerinden biridir. Eleştirmenlikten zamanla yönetmenliğe geçiş yapan Truffaut filmlerinde gerçekliğe önem vermiştir. Kameranın sokaklarda olması gerektiğine inanan ve amatör oyuncular kullandığı filmi ‘Les 400 coups’ 400 darbe ile sinema tarihine büyük katkı sağlamıştır.
2. Federico Fellini
Fellini, İtalyan Yeni Gerçekçilik akımının en iyi temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Mekana ve mecaza anlam yüklemeyi çok iyi başaran yönetmen, ilk filmi olan Luci Del Varieta (Varyete Işıkları)’yı 1950 yılında çekmişti. Filmlerinde yoğun bir hayal gücü kullanan Fellini, işlediği konular, özenle yaptığı oyuncu seçimleri ve karakterlere yüklediği anlamlarla, döneminin en önemli yönetmenlerinden olmuştur.
3. Stanley Kubrick
Teknikteki kusursuzluk arayışının en bilinen ismi olan Stanley Kubrick, New York’ta bir derginin fotoğrafçısı olarak kariyerine başladı. 1953 yılında ilk uzun metrajlı filmi olan Fear and Desire’ı çeken yönetmen, The Clockwork Orange, The Shining, Eyes Wide Shut, Lolita ve Dr. Strangelove gibi birçok kült filme imzasını atmıştır.
4. Andrey Tarkovski
Rus yönetmen ve yazar, şiirsel sinemanın önde gelen isimlerinden olan Tarkovski filmlerinde, uzun ve ağır planlar, diyaloglarında derinsel anlamlar kullanmayı sever. Karakterlerine genelde, zaman ve mekan içinde, kavrayışa, insanın ruhuna yönelik yolculuklar yaptırır. Stalker, The Mirror ve Solaris, ünlü yönetmenin en bilinen yapımlarından birkaçıdır.
5. Woody Allen
Sinema tarihinin yaşayan efsanelerinden olan sıradışı yönetmen Woody Allen, gençliğinde birkaç arkadaşı ile birlikte gözlerini, Hollywood sinemasına göre daha olgun buldukları Avrupa Sineması’na dikerler. O dönemde tanıştıkları yönetmen Ingmar Bergman, Woody Allen’ın sonraki yıllarda çekeceği birçok filmini etkileyecektir. İlk filmi ‘What’s up Tiger Lily?’ ile kendi sinemasal tarzını biraz açık etmeye başlar. Ses ve görüntü arasındaki denklem, farklı bir mizah anlayışı Allen’ın en belirgin özelliklerindendir. Birçok ödüllü filme imza atan Woody Allen’ın, Midnight In Paris, Barselona Barselona, Annie Hall, Everyone Says I Love You filmleri sinema tarihine damga vurmuş filmlerinden sadece birkaçıdır.
6. Ingmar Bergman
Melankoli ve varoluşsan sorgulamaların etkisindeki filmleriyle bilinen Ingmar Bergman, İsveç ve Avrupa Sineması’nda büyük yeri olan bir yönetmendir. Bergman’ın sinema tarihi, kendi içinde 5 dönemden oluşmaktadır. İkinci Dünya Savaşı sonrasında artan intihar vakalarından etkilenen yönetmen ilk dönem filmlerinde, varoluşsal sıkıntılar, intihar, umutsuzluk konularını ele almıştır. İkinci döneminde, yenilenme, zenginleşme, aşk, sevgi genel temalardır. Ayrıca bu dönemde, yönetmen kadınlara ayrıcalık vermeye başlamıştır. Kamerayı gökyüzüne çevirdiği üçüncü döneminde metafizik, din, tanrı ve insan sorgulaması yönetmenin en çok vurguladığı noktalardır. Dördüncü döneminde, Tanrı sorgusunu son kez ele alıp, Tanrı’yı öldürür. Beşinci ve en son döneminde ise, yakın çekimleriyle süslediği, sevgi, nefret, şiddet, kayboluşsal bir temada yankı bulan sessiz çığlıklar, Bergman’ı çok büyük bir usta yapmıştır.
7. Jim Jarmusch
Bağımsız sinemanın öne çıkan isimlerinden olan Jim Jarmusch, şiirsel anlatım tarzı ve hayal dünyasıyla sinemaya farklı bir bakış açısı sunuyor. Sinemayı herşeyden önde tutan yönetmen, oyuncu ve karakter seçimleri, kamera kullanımı, kurguda ki minimal geçişleri, müzik ve ışık kullanımıyla kendi tarzını oluşturmuştur. Dead Man, Night on Earth, Broken Flowers, Dawn by Law gibi birçok filme imza atmıştır.
8. Akira Kurosawa
Asya Sineması’nın kuşkusuz en büyük yönetmenlerinden biridir Akira Kurosawa. Sinemada renk deyince akla gelen ilk isim olan yönetmen, renkler ve anlam yaratımını birbiriyle bağlamıştır. Renkler yardımıyla oluşturduğu orijinal ve benzersiz film dili, Kurosawa’nın Auteur yönetmenler sınıfına yükselten sebeplerden biridir. Seven Samurai, Kagemusha, Dreams ve Ran gibi sinema tarihine bir çok başyapıt hediye etmiştir.
9. Alfred Hitchock
Sinema tarihinin en başarılı yönetmenlerinden biri olan Hitchock, korku ve gerilim türünün ustası olarak kabul edilir. Kendine özgü yöntemleriyle izleyicisine ipucu vererek gerilimi hissetmelerini sağlardı. Bu yönteme Mac Guffin adını vermişti. Herhangi bir makas, ip, bıçak, kibrit, onun işaretleriydi. Bu işaretleri çözen izleyici, filmle bütünleşmiş ve tüm gerilimi yönetmenin gözünden görebiliyordu.
10. Quentin Tarantino
Sinema tarihinin yaşayan efsanesi Quentin Tarantino, ilk filmi Reservoir Dogs ile beyaz perdeyi yıkıp geçmiştir. Filmlerinden kargaşa, ter, kan, kavga eksik olmayan yönetmen, izleyicinin estetik anlayışını çok düşünmez. Kendi kalıplarını kendi yaratır. Filmlerindeki özgünlük, sürekli kendini yenileyen bir yönetmen olması başarıyı da beraberinde getirmiştir. Pulp Fiction, Django ve Kill Bill, ünlü yönetmenin kendini tarzını ortaya koyduğu en başarılı filmlerindendir.
Roman polanskiyi neden bu tür başlıklar altında hiç göremiyorum bence auteur yönetmenlere verilebilecek en büyük örnektir kendisi.
Çok haklısınız Zeynep hanım özellikle kadın erkek ilişkilerinde farklı bir bakış açılısıyla yorumluyor.